همان طور که می‌دانید تیرچه عموما در دو نوع تیرچه کرومیت و تیرچه بتنی تولید می‌شود. تیرچه کرومیت که به “تیرچه فلزی” (Metal beams) نیز شناخته می‌شود، نوع خاصی از تیرچه‌ها می باشد. تیرچه فلزی کاربردهای فراوانی در صنعت ساختمان دارد و به همین دلیل در انواع مختلف تولید می‌شود. تیرچه کرومیت بر خلاف تیرچه بتنی در بال تحتانی یا پاشنه به جای استفاده از دو عدد میلگرد و بتن، از ورق فولادی 3 یا 4 میل و در بال فوقانی تیرچه کرومیت به جای 1 عدد میلگرد از نبشی استفاده شده است.

تیرچه فلزی یا تیرچه کرومیت چیست؟

تیرچه کرومیت یا تیرچه فلزی که به نام تیرچه فولادی با جان باز نیز شناخته می‌شود، از یک تسمه (ورق) در بال تحتانی، یک عدد نبشی در بال فوقانی تیرچه و میلگرد ۱۰ یا ۱۲ به عنوان زیگزاگ که توسط جوش به نبشی و ورق متصل می‌شود، تشکیل شده است. یک ورق به صورت نری به عنوان عضو برش گیر تیرچه در دو سر تیرچه‌های کرومیت استفاده می‌شود. تیرچه کرومیت یا تیرچه فلزی به دلیل ایستا بودن احتیاجی به شمع بندی ندارند. در نتیجه مرحله اجرا هم سرعت می‌گیرد و می‌توان بتن ریزی چند سقف را در یک مرحله انجام داد.

تاریخچه تیرچه کرومیت

تیرچه فلزی استاندارد در سال ۱۳۵۶ بر اساس بهره‌گیری از آئین‌نامه‌های AISC ،ACI ،SJI طراحی و به جامعه مهندسی معرفی و در سال ۱۳۵۸ با حمایت سازمان پژوهش‌های ایران و بعد از آزمایش‌های لازم توسط دانشگاه پلی تکنیک تهران و مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن (BHRC) وارد بازار مصرف گردید. در سال ۱۳۶۲ موفق به ثبت اختراع تحت شماره ۲۲۴۴۵ در اداره ثبت علایم و اختراعات و مالکیت صنعتی گردید. این طرح در بازار به نام سقف کرمیت یا همان تیرچه فلزی معروف و با توجه به مصطلح شدن این نام، توسط کمیسیون استاندارد ۱۲۹۷۷ این نام رسماً به آن اطلاق گردید.

مزایای استفاده از سقف های تیرچه فلزی (تیرچه کرمیت) در سازه

عدم نیاز به شمع بندی در زیر تیرچه‌ها

طراحی سقف با این فرض انجام می‌شود که تیرچه‌ها به تنهایی (قبل از گرفتن بتن) توانایی تحمل وزن خود، بلوک، بتن خیس و عوامل اجرایی را داشته باشند. بنابراین، این سقف نـیازی بـه شـمع بندی در هیچ یک از مراحل عملیات اجرایی ندارد.

سهولت اجرای داکت یا بازشو

به علت وجود فاصله بیشتر بین تیرچه‌ها اجرای داکت جهت عبور دودکش موتورخانه و شومینه، عبور لوله‌های تاسیسات و کانال‌های تهویه هوا و نصب توالت ایرانی بدون نیاز به بریدن تیرچه‌ها مقدور می‌باشد.

سرعت و سهولت اجرای سقف

در این سیستم، اجرای سقف نسبت به سیستم‌های مشابه آسان‌تر بوده و با سرعت بیشتری انجام می‌شود. ۴۸ ساعت پس از بتن ریزی، روی سقف قابل رفت و آمد و بارگذاری سبک بوده، می‌توان عملیات ساختمانی را ادامه داد که این مزیت موجب کاهش زمان در روند عملیات ساخت می‌گردد.

کاهش مصرف بتن و وزن سقف و سازه

به علت وجود فاصله بیشتر بین تیرچه‌های فلزی (حدود 72 سانتیمتر و بیشتر طبق ضوابط نشریه 543) و عدم نفوذ بتن در بلوک‌های پلاستوفوم، مصرف بتن نسبت به تیرچه و بلوک سفالی کاسته شده که در نهایت موجب کاهش وزن سقف و سازه می‌گردد.

پایین بودن تنش در بتن

به علت خود ايستا بودن تيرچه‌ها (تيرچه قبل از گرفتن بتن مي‌تواند وزن بلوک، بتن خيس و عـوامل اجـرايی را به تنهايی تحمل کند) تنش ايجـاد شـده در بتن بـسيار پايين است. آزمـايش‌های بارگذاری روی ايـن نوع سقف‌ها کـه مقاومت مشخصه بتن آنها کمتر از مقدار مورد نظر بوده، نشان داده که بتن با مقاومت پايين به ظرفيت باربری سقف لطمه‌ای وارد نمی‌کند.

کاهش مصرف بتن و وزن کمتر سقف

به علت فاصله زيـاد تيرچه‌ها (حـدود ۷۵ سانتي متر محور به محور) از مـصرف بتن در حـدود ۲۰٪ نسبت به تيرچه و بلوک معمولی کـاسته شـده و نهـايتا وزن سـقف سبک‌تر مي‌گردد. استفاده از بلوک‌های پوکه‌ای يا پلاستوفومی نيز در کاهش وزن سقف موثر است.

حذف رد فولاد در زیر سقف

اثر و يا داغ تيرآهن در سقف‌های ضربی به صورت خط تيره‌ای روی گـچ مشاهده مي‌شود. ولـی در اين سقف به علت پايين بـودن سطح بلوک از تيرچه‌ها، پوشش گـچ و خاک در زيـر تيرچـه‌ها نسبت بـه بقيه نقاط سقف بيشتر است و همين امـر سبب کـاهش جـذب ذرات معلق می‌شود. بنابـراين سايه فولاد بال تحتانی تيرچه‌ها مشاهده نمی‌گردد. يکنواختی زير سقف از مصرف گچ و خاک مي‌کاهد.

امکان طراحی و اجرای سقف با دهانه و باربری ویژه

دراين سيستم امکان طراحی و اجرای سقف با دهانه‌های بلند و بارهای سنگين وجود دارد. تاکنون سقف بـا دهانه ۱۲ متر و همچنين سقف با شدت بار ۷ تن بر متر مربع اجـرا شده کـه در هـر دو مـورد، آزمـايش‌های بارگذاری ايمنی سقف را تاييد کرده‌اند.